حج، این زیارت محبوب و معبود و سرمایه حیات جاودانه، دریای ژرف تجلی عشق و اتصال معنوی است که دل و اندیشه همگان را مسخّر خود کرده و چنان جایگاه بالایی دارد که هر مسلمان خردمندی در پی رسیدن به این سیر عارفانه و عاشقانه است.

اما چه دل‌های مشتاقی که در حسرت حضور در این اجتماع بزرگ معنوی و وصال معبود و محبوب روزها را به شب می‌رسانند و آرزوی زیارت خانه خدا را در دل دارند.

به رغم افزایش اشتیاق مردم کشورمان برای سفر به حج تمتع و عمره مفرده و خیل عظیم نام‌نویسی‌‌ها در سال‌های اخیر و همچنین با وجود تلاش‌های حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری برای افزایش تعداد اعزام‌ها به علت محدودیت‌ها و سهمیه بندی هر کشور، باز سهمیه ایران پاسخگوی خیل مشتاقان در انتظار نیست.

اشتیاق مردم کشورمان به سفر حج و عمره در تاریخ وجود داشته اما از نزدیک دو دهه پیش، این اشتیاق بسیار گسترده و فراگیر شده است.

اما چه عواملی باعث توجه زیاد مردم به این موضوع مهم مذهبی شده است؟

قطعا یکی از تأثیرگذارترین عوامل اشتیاق مردم، رسانه ملی است که در سال‌های اخیر با ارایه برنامه‌های منظم و جذاب و پر محتوا، ضمن افزایش بینش دینی مردم، ‌شوق و علاقه آنها را به این سفر صد چندان کرده است.

نزدیک دو دهه پیش تصویری که از این اماکن مقدس در ذهن مردم بود، محدود به تصاویر پخش شده در هنگام حج و یا در هنگام اذان بود و غیر از آن برنامه‌ای منسجم در این باره وجود نداشت.

اما هم‌اکنون آنقدر به دیدن تصاویری از اماکن مقدس در مکه و مدینه عادت کرده‌ایم که شاید تصور هم نکنیم که هر کدام از این تصاویر و برنامه‌های جذاب و پر مغز با چه سختی و مشقتی تولید می‌شوند.

سختی‌های برنامه‌سازی در مسجدالنبی و مسجدالحرام را تنها کسانی به خوبی می‌دانند که تجربه این کار را داشته باشند.

مهمترین دلیل سختی کار در این اماکن متبرک این است که بیشتر تصاویر و برنامه‌های تولیدی پنهانی تهیه و تولید می‌شود، زیرا برنامه‌سازان و خبرنگاران تنها در دو زمان خاص یعنی زمان برگزاری دعای کمیل و مراسم عرفه از سوی دولت عربستان مجوز کار تصویری دارند و در مواقع دیگر، قانون ممنوعیت عکسبرداری و فیلمبرداری در اماکن مقدسه، کار را برای همه برنامه‌سازان بسیار سخت می‌‌کند.

سخت‌گیری و محدودیت‌ها برای جلوگیری از برنامه‌سازی گاهی باعث ایجاد مشکلاتی از جمله بازداشت تصویربردار و گروه می‌‌شود؛ اما با وجود همه مشکلات و حساسیت‌ها، هر ساله شاهد تولید و پخش برنامه‌های جذاب از تلویزیون هستیم.

نحوه ورود تجهیزات تصویربرداری به درون حرم‌های شریف و استفاده از آنها خود داستان‌های جالبی دارد که هر کدام از برنامه‌سازان به عنوان خاطراتی دلهره‌آور از آن یاد می‌کنند.

زمان انجام کار بسیار طاقت فرساست. لوازم مورد نیاز مثل دوربین و لب تاپ را باید پنهانی حمل کنند و گاهی برنامه‏ها، همان لحظه مونتاژ می‏شود. گروه‌های برنامه ساز گاهی ممکن است، چند روز حرم نروند و با تمام وجود کار کنند تا گزارش‏ها به تهران برسد و گاهی ساعت‌ها در حرم باشند، ولی امکان زیارت نباشد و تنها از دور نظاره‌گر عبادت و زیارت دیگران باشند و گاهی برای ضبط یک دقیقه برنامه باید ساعت‌ها در حرم بمانند تا شرایط تصویر برداری فراهم شود.

در کنار آن ساعت‌ها ارتباط تلفنی از کنار حرم با شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی سراسری و استانی از وظایفی است که با شور و حس خاصی به انجام می‌رسد.

به همه مشکلات کاری، باید دلتنگی نزدیک دو ماه دوری از خانواده را هم افزود.

برنامه سازان رسانه ملی بر این باورند که حج و عمره ضمان و مشروط می‌روند و حج همراه با کار کردنشان را عبادت می‌دانند.

آنها افزون بر بازتاب فضای معنوی، تلاش می‌کنند از کارگزاران و زحمت‌کشان حج هم گزارش تهیه کنند. افرادی مانند مسئولین اجرایی و گروه‌های مانند: تیم پزشکی، آشپزها و خدمه‌هایی که در کاروان و یا هتل‌ها فعالیت می‌کنند.

همه گروه با عشقی وصف ناشدنی تمام تلاش خود را به کار می‌بندد تا کاری مناسب ارایه دهند و ماحصل همه تلاش‌ها برنامه‌هایی می‌شود که از رسانه ملی پخش می‌شود.

در موسم حج امسال، شاهد جدول پخش ثابت در شبکه‌های یک، دو، قرآن و معارف سیما بودیم همچنین برنامه‌هایی از دیگر شبکه‌ها پخش شد.

امید است با برنامه‌ریزی‌ها و پیگیری‌های مؤثر و بهره‌گیری از تجربیات گذشته، هر سال شاهد افزایش کیفی و کمی برنامه‌های ارایه شده از سوی رسانه ملی باشیم.

محمدمهدی مومنی ها – ۱۳۸۸

این مطلب حدود نه سال پیش نگارش شده که مجدد بازنشر داده شد